آیت الله حسینی بوشهری دبیر اجلاسیه های جامعه مدرسین حوزه در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری«حوزه»، پیشینه، برنـامه هـا، دستآوردهــا، برکات اجلاسیه های جامعه مدرسین را تشرح کرد که تقدیم می شود.
*با عنایت به مسئولیت حضرتعالی به عنوان دبیر اجلاسیه های جامعه مدرسین، اولاً بفرمایید تاریخچه برگزاری این اجلاسیه ها چیست و ثانیاً فلسفه وجودی این اجلاسیه ها را بیان نمایید.
در جواب سؤال شما از بخش دوم آن یعنی فلسفه وجودی اجلاسیه ها شروع می کنم و توجه شما را به این سخنان امام راحل جلب می کنم که می فرمایند: «من دلم می خواهد یک روز ابتکار عملی بشود که در سال لااقل یکبار تمام علمای ایران در یک منطقه جمع بشوند... این وحدت علما و جمع شدنشان گرد هم خیلی مؤثر است، استفاده و برکاتی دارد.» و یا در جای دیگری خاطرنشان می کنند: «امروز باید همه علمای بلاد و همه مراجع و همه مدرسین و دانشمندان حوزه های علمیه کوشش کنند که این تکلیفی که به عهده همه آمده است به طور شایسته انجام بدهند».
همچنین مقام معظم رهبری بیانات ارزشمندی در این باب دارند، از جمله می فرمایند: «جامعه مدرسین باید با ابزارها و بازوهای ارتباطی، راهی برای ارتباط دائم با علمای بلاد و فضلای حوزه در سراسر کشور ایجاد کند».
اما در جواب بخش اول سؤال شما باید عرض کنم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به عنوان باسابقه ترین و مؤثرترین نهاد حوزوی، وظایف خطیر و مهمی بر دوش داشته و دارد و بحمدالله فعالیتهای متناسبی با این وظایف انجام داده است.
تحقق آرمانها و اهداف بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، همیشه مدنظر جامعه مدرسین بوده و قدمهای بزرگی در این راستا برداشته است. بیانات ارزشمند امام راحل و مقام معظم رهبری چراغ راه جامعه مدرسین شد و باعث گردید که شورای عالی جامعه محترم مدرسین، برگزاری اجلاسیه های سراسری را در دستور کار خود قرار دهد. برگزاری اجلاسیه ها و گردهمآیی هایی جهت اتحاد و یکدلی علمای اعلام، همفکری و تبادل افکار و نظرات، بررسی مسایل روز حوزه، کشور و جهان اسلام می باشد، که خیرات و برکات عدیدهای هم تاکنون به دنبال داشته است.
در ابتدای شروع به کار، اجلاسیه ها تنها به صورت سراسری و با حضور علمای شاخص بلاد برگزار می شد، اما با عنایت به درخواست علمای محترم از سراسر کشور و درخواست برگزاری اجلاسیه های جامعه مدرسین در استانها و با تصویب در شورای عالی جامعه مدرسین مقرر شد به صورت دو سال یکبار اجلاسیه ها در استانهای مختلف به صورت منطقه ای برگزار گردد و بر همین مبنا 9 اجلاسیه سراسری در شهر مقدس قم و 7 اجلاسیه منطقه ای در مناطق مختلف کشور و همچنین یک نشست استانی (با موضوع استان سیستان و بلوچستان با توجه به موقعیت و شرایط خاصی که دارد) تاکنون برگزار شده است.
به اجلاسیه های سراسری، منطقه ای و استانی جامعه مدرسین اشاره کردید؛ گزارشی از زمان و مکان این اجلاسیه ها برای خوانندگان ارجمند ارائه بفرمایید که از نحوه برگزاری آنها اطلاعات اجمالی داشته باشند.
سیر برگزاری اجلاسیههای منطقه ای جامعه مدرسین و علمای محترم بلاد به این شرح است:
- اولین اجلاسیه منطقهای جامعه محترم مدرسین، تیرماه 1381 سال در استان خراسان و به مرکزیت مشهد مقدس برگزار شد.
- دومین اجلاسیه در مهرماه 1383 با حضور گسترده روحانیت معزز استان آذربایجان غربی و در شهر «ارومیه» برگزار گردید.
- سومین اجلاسیه در اردیبهشت 1385 و با مشارکت استانهای کرمانشاه، همدان، ایلام و کردستان و به مرکزیت شهر «کرمانشاه» برگزار گردید.
- چهارمین اجلاسیه در اردیبهشت 1388 و با شرکت استان های خوزستان، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد به مرکزیت «اهواز» برگزار گردید.
- پنجمین اجلاسیه هم با شرکت استانهای یزد، کرمان و سیستان و بلوچستان با مرکزیت شهر «یزد» در مهرماه 1390 برگزار شد.
- ششمین اجلاسیه منطقه ای در شیراز و با شرکت استانهای فارس، بوشهر و هرمزگان در اسفند 1392 تشکیل گردید.
- هفتمین اجلاسیه نیز در مهرماه سال گذشته یعنی سال 1394 با مشارکت استانهای شمالی کشور شامل مازندران، گیلان و گلستان و به مرکزیت «ساری» برگزار شد.
◦ در مورد دلایل برگزاری اجلاسیه استانی علاوه بر اجلاس منطقهای هم توضیح بفرمایید.
با توجه به تجربهای که از برگزاری اجلاسیه های منطقهای به دست آمده بود و با عنایت به برخی ضرورتها و مشکلات خاص در برخی استانها از جمله استان «سیستان و بلوچستان»؛ نشستهای استانی نیز به شرح فعالیتهای دبیرخانه اجلاسیه های جامعه مدرسین افزوده شد و اولین نشست استانی با حضور علما و فضلا و مسئولین حوزوی استان سیستان بلوچستان و اعضای محترم جامعه مدرسین و مسئولین نهادهای حوزوی اردیبهشت ماه 1389 در شهر مقدس قم برگزار گردید و چالشهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، تبلیغی و مسایل حوزوی این استان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مصوباتی هم به دنبال داشت که ثمره آن دستور مقام معظم رهبری بود که نسبت به عملی شدن مصوبات و رسیدگی هر چه سریعتر به این استان تأکید کردند.
◦ اجلاسیه های سراسری به چه نحوی برگزار شده است؟
- اولین اجلاسیه سراسری جامعه محترم مدرسین در سال 1378 برگزار شد که چهار محور اصلی داشت:
1. بررسی وظایف روحانیت در عصر حاضر با توجه به شرایط حاکم؛ 2. ضرورت حفظ و تداوم وحدت و ارتباط متداوم میان اقشار مختلف روحانیت؛ 3. حفظ و تقویت وحدت و همدلی میان حوزه و دانشگاه؛ 4. وظایف و رسالت جامعه محترم مدرسین.
- دومین اجلاسیه سراسری هم در سال 1379 با دو محور اصلی برگزار شد:
1. ارزیابی و بازنگری وظایف و جایگاه روحانیت در حکومت اسلامی؛ 2. بررسی شاخصههای حکومت مردم سالاری و حکومت دینی.
- اجلاسیه سوم در سال 1380 حول سه محور اصلی برگزار شد:
1. بررسی انتظارات جامعه و نسل جوان از روحانیت؛ 2. آسیب شناسی کارشناسانه روحانیت در ابعاد مختلف؛ 3. بررسی ابعاد لزوم تأسیس دانشگاه جامع علمی در حوزه علمیه در همین راستا.
- چهارمین اجلاسیه سراسری در سال 1382 و با موضوع «بررسی کارکردها و ضرورتهای ارتباطات و هماهنگی روحانیت سراسر کشور» و با دو عنوان کمیسیون برگزار گردید:
1. سازماندهی ارتباطات و هماهنگی روحانیت سراسر کشور؛ 2. نقشها و وظایف روحانیت و چگونگی سازماندهی آن.
- اجلاسیه پنجم نیز طی روزهای 5 و 6 مهر 1384 و با موضوع «بررسی راهکارهای توسعه و تقویت حوزه های علمیه شهرستانها» و طی دو کمیسیون تخصصی به پایان رسید:
1. حوزه های علمیه؛ 2. بررسی نقش و جایگاه روحانیت در مناطق.
- ششمین اجلاسیه سراسری با عنوان «روحانیت و نظام» در 5 و 6 خرداد 1387 و حول سه کمیسیون تخصصی برگزار گردید:
1. جایگاه روحانیت در کارآمدی نظام اسلامی؛ 2. مطالبات و انتظارات متقابل؛ 3. راهبردها و خط مشی ها.
- محور اصلی هفتمین اجلاسیه سراسری که بعداز سفر مقام معظم رهبری به قم و با عنوان «حوزه بالنده، بایسته ها و راهکارها» در 5 و 6 اسفند 1389 برگزار شد، بیانات معظمله بود و با 8 کمیسیون به کار خود پایان داد:
1. حوزه و ارتقای فرهنگ جامعه و مردم؛ 2. حوزه و علوم انسانی؛ 3. حوزه و جهان اسلام؛ 4. تعامل حوزه و نظام؛ 5. سیاستگذاری و برنامهریزی در حوزه؛ 6. اخلاق و تهذیب در حوزه؛ 7. مسئله علم در حوزه؛ 8. تحول و مدیریت آن در حوزه.
هشتمین اجلاسیه در اسفندماه 1390 با موضوع «نیم قرن حضور» به منظور نکوداشت پنجاه سال خدمات علمی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه مدرسین برگزار شد.
نهمین اجلاسیه سراسری نیز با توجه به بیانات رهبری معظم انقلاب در باب فرهنگ و اقتصاد و همچنین سبک زندگی اسلامی، با موضوع «نقش و جایگاه حوزه های علمیه و علمای محترم بلاد در تبیین و تقویت فرهنگ و اقتصاد اسلامی» با سه کمیسیون به شرح ذیل در شهر مقدس قم برگزار گردید.
1. نقش و جایگاه روحانیت و حوزه های علمیه در تبیین و تقویت اقتصاد اسلامی (با تکیه بر جریان اقتصاد مقاومتی در ایران اسلامی)؛ 2. نقش و جایگاه روحانیت و حوزه های علمیه در تبیین و تقویت فرهنگ اسلامی (با تکیه بر اصلاح سبک زندگی در جامعه اسلامی)؛ 3. نقش و جایگاه روحانیت و حوزه های علمیه در تبیین و تقویت امور تبلیغی - اجتماعی (با تکیه جریان اصل به امر به معروف و نهی از منکر).
«دهمین اجلاسیه سراسری جامعه مدرسین و علمای محترم بلاد» نیز با موضوع «حوزه انقلابی بایسته ها و راهکارها» طی دو روز، در 17 و 18 آذرماه 1395 مصادف با 7 و 8 ربیع الاول 1438 در قالب نشستهای تخصصی در روز چهارشنبه 17 آذرماه با چهار کمیسیون:
1. حوزه و روحانیت (نقش و رسالت حوزه انقلابی در تبیین مبانی و تحقق اهداف انقلاب اسلامی)؛ 2. سیاسی اجتماعی (نقش و رسالت حوزه انقلابی در مواجهه با تحولات و آسیب های سیاسی، اجتماعی)؛ 3. فرهنگی تبلیغی (نقش و رسالت حوزه انقلابی در ارتقاء فرهنگ دینی جامعه)؛ 4. حوزه و بین الملل (نقش و رسالت حوزه انقلابی در عرصه بین الملل)
شروع به کار خواهد کرد و پس از آن نشست عمومی در روز پنجشنبه 18 آذرماه با حضور حضرات اعضای محترم جامعه مدرسین، علمای محترم بلاد از سراسر کشور، نمایندگان محترم ولی فقیه، اعضای محترم مجلس خبرگان رهبری، و دیگر کارشناسان و نخبگان حوزوی و مدعوین و سخنرانان شروع به کار می کند و با اظهارنظر بزرگان و مدعوین معظم پیرامون موضوع اجلاسیه و همچنین با گزارش کمیسیون های تخصصی در صحن اجلاسیه عمومی به کار خود پایان می دهد.
این اجلاسیه عظیم با توجه به بیانات حکیمانه رهبر معظم انقلاب، آیةالله العظمی خامنه ای دامت برکاته در باب «حوزه انقلابی» از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که همانگونه که معظم له بیان فرمودند: «حوزه قم باید انقلابی بماند؛ اگر حوزه قم انقلابی نماند، حوزه های علمیه اگر انقلابی نماندند، نظام در خطر انحراف از انقلاب قرار خواهد گرفت» فلذا با توجه به این سخنان ارزشمند و با تصویب هیئت رئیسه محترم جامعه مدرسین این اجلاسیه در دستور کار قرار گرفت تا مباحث «حوزه انقلابی» را با حضور علمای بلاد و دیگر کارشناسان و نخبگان و مسئولان حوزوی مورد بحث و مداقه قرار دهد و ماحصل مباحث در نشست عمومی ارائه خواهد شد.
◦ تشکیل کمیسیونها و برپایی اجلاسیه ها و جلسات چه نتایج و ثمراتی داشته است؟
اولین پاسخ همان فلسفه وجودی این اجلاسیه هاست که در بیانات امام خمینی ذکر شد که علمای بلاد سالی یکبار هم که شده در کنار هم نشست و برخاست کنند. چراکه همین قیام و قعود و حضور و دیدارها، خود اثرات و برکاتی دارد و اتحاد و همدلی و همراهی روحانیت سراسر کشور را نمایش میدهد.
مصوبات این اجلاسیه ها با انجام کار کارشناسی و پس از ارجاع به هیئت رئیسه در دستور کار شورای عالی جامعه مدرسین قرار می گیرد تا طی جلساتی این مصوبات مورد ارزیابی قرار گیرد و در نهایت در قالب مصوبات و راهکارهای پیشنهادی به نهادها و مراکز مختلف حوزوی و غیرحوزوی از جمله شورای عالی حوزه های علمیه، جامعه مدرسین، صداوسیما، مدیریت حوزه های علمیه برادران و خواهران، دولت و نهادهای دولتی، نمایندگان محترم ولی فقیه در استانها، سازمانهای اوقاف و تبلیغات اسلامی و دیگر نهادها ارسال میگردد و پس از آن هیئت پیگیری تشکیل می شود و هر یک از مصوبات پیشنهادی را پیگیری میکند که الحمدلله تاکنون و طی بررسیهای انجامشده، این مصوبات در مراکز مختلف از اقبال خوبی برخوردار بوده است و این راهکارها در قالب طرح در دستور کار قرار گرفته است، که نتیجه نهایی آن به صورت مکتوب به دفتر جامعه مدرسین ارسال میگردد.
همچنین گزارش نهایی اجلاسیه ها پس از جمعبندی به محضر رهبری معظم انقلاب مدظله العالی و مراجع معظم تقلید حفظهم الله ارسال میگردد.
◦ با تشکر از فرصتی که به این گفت وگو اختصاص دادید، در پایان اگر موضوع یا مطلب ناگفته ای باقی مانده است، بفرمایید.
نکته پایانی این است که، در این برهه حساسی که کشور در آن قرار گرفته است و مواجه با انواع توطئه ها و دشمنی ها و تحریم ها و بداخلاقی هاست؛ باید به کلام رهبری معظم مدظله العالی و مراجع تقلید ایدهم الله تعالی و رهنمون های ایشان با جان و دل توجه کنیم و البته نه توجه صرف، که باید از آنها تبعیت هم داشته باشیم و طرح و برنامه عملیاتی هم برای آنها تهیه کنیم. اجلاسیه های این چنینی فرصت و مجال خوبی است برای هم افزایی و هم اندیشی علما و نخبگان حوزوی تا کلام رهبری زمین نماند.
در پایان از حضور علمای اعلام، حضرات اساتید، مدیران و مسئولان و همه مدعوین محترم که از اقصی نقاط کشور عزیزمان، قبول زحمت فرمودند و در این اجلاسیه ها شرکت می نمایند تقدیر و تشکر میکنم و امیدوارم این اجتماع عظیم بتواند ما را در پیشبرد اهداف مکتب اهلبیت و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران یاری دهد و بتوانیم هر کدام به سهم خودمان گامی در راه اعتلا و ارتقای روحانیت و حوزههای علمیه برداریم. ان شاءالله.
